|
Pierwsze w tym roku poszerzone posiedzenie Zarządu odbyło się w lutym.
Dyskusje zdominowała sprawa, antypolskiej w swej wymowie, książki Jurija Muchina „Katyńska opowieść kryminalna". Zarząd Główny zajął w tej sprawie
jednoznaczne stanowisko i podjął uchwałę potępiającą jej fałszywą i
obraźliwą dla Polaków treść. Uchwała apeluje do Sejmu i Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej, aby podjął działania zmierzające do
uświadomienia władzom Rosji ,Jak dalece szkodliwe skutki polityczne i
moralne powoduje tolerowanie tego rodzaju akcji antypolskich".
Z podobnym potępieniem spotkał się podręcznik autorstwa Tadeusza Siergiejczyka „Historia. Dzieje najnowsze 1939/1945 wyd. IV, podający
nieprawdziwe informacje o dobrowolnych, rzekomo, wyjazdach Polaków z
Kresów Wschodnich do pracy na innych terenach ZSRR. Jest to fałsz
niezgodny z okrutnymi faktami, dobrze znanymi wszystkim Sybirakom. Zarząd
Główny w specjalnej uchwale poparł stanowisko grupy naukowców Katolickiego
Uniwersytetu Lubelskiego w tej sprawie oraz zwrócił się z apelem do Ministerstwa Edukacji
Narodowej, aby zaleciło kuratoriom] oświaty natychmiastowe wycofanie z
bibliotek szkolnych podręczników przekazujących młodzieży i nauczycielom
wiedzę nieprawdziwą i szkodliwą. Stanowisko dotyczące stosunków
polsko-rosyjskich zostało przedstawione w publikacji pod tytułem „Rosja
demokratyczna, Rosja mocarstwowa. Kilka uwag" autorstwa Ryszarda Reiffa.
UCHWALA Nr 86
Zarządu Głównego Związku Sybiraków, z dnia 23 lutego 1996 roku w sprawie
protestu przeciwko książce „Katyńska opowieść kryminalna"
W związku z opublikowaną i kolportowaną książką pod tytułem „Katyńska
opowieść kryminalna" autorstwa Jurija Muchina, zawierającą fałsz i
kłamstwa, oraz obraźliwe stwierdzenia pod adresem Polski -Związek
Sybiraków zgłasza kategoryczny protest.
Czynimy to w imieniu własnym, to znaczy wszystkich, którzy doznali
cierpień w sowieckich łagrach i więzieniach, na zsyłkach, gdzie w
nieludzkich warunkach zmuszano nas do katorżniczej pracy. Czynimy to także
w imieniu zmarłych, rozstrzelanych, zamordowanych, zamęczonych, którzy nie
doczekali wolności, a ich szczątki spoczywają w dołach śmierci w Katyniu,
Miednoje i na innych cmentarzach, miejscach rozsianych po bezkresnych
stepach Kazachstanu, lasach tajgi i śniegach Kołymy.
Kierujemy protest do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, by podjął
starania uświadamiające władze Federacji Rosji, jak dalece szkodliwe
skutki polityczne i moralne powoduje tolerowanie tego rodzaju akcji
antypolskich.
Od pierwszych dni istnienia reaktywowanego Związku Sybiraków podnoszona
była sprawa odszkodowań za niewolniczą pracę, którą w nieludzkich
warunkach wykonywali zesłańcy pracując w kopalniach, fabrykach, przy
wyrębie lasów i w kołchozach. Temat odszkodowań nieustannie pojawiał się w
wypowiedziach na wszystkich spotkaniach, zebraniach i zjazdach, jako
niezwykle pilny i istotny dla członków Związku. Zarząd Główny realizując
wnioski i postulaty kolejnych dwóch zjazdów prowadził rozmowy i
korespondencję z rządem polskim domagając się podjęcia stanowczych rozmów
z dłużnikiem tysięcy Sybiraków, który konsekwentnie uchyla się od
wypełnienie obowiązku.
Korzystając z wizyty w Polsce delegacji rządowej Rosji na szczeblu
ministerialnym, Zarząd przygotował odpowiednie dokumenty dla Ministerstwa
Spraw Zagranicznych, niezbędne do przeprowadzenia rozmów. Rozmowy te miały
miejsce w dniach 9-10 maja i dały nadzieję na sfinalizowanie tej tak
ważnej dla nas sprawy. W związku z zapowiedzianą wizytą prezydenta
Aleksandra Kwaśniewskiego w Moskwie, podczas której miały być prowadzone
rozmowy dotyczące między innymi rozliczeń finansowych pomiędzy obu
państwami, Zarząd Główny skierował do Ministerstwa Spraw Zagranicznych,
dyrektora generalnego i szefa Kancelarii Prezydenta pisma informujące i
przypominające o tej sprawie.
Sztandar Młodych z dnia 5 IV 96 r.
Stanowisko Związku Sybiraków w sprawie książki o Katyniu i innych
przejawów propagandy antypolskiej w Rosji - przedstawione przez prezesa
Ryszarda Reiffa przyjęte 23 lutego 1996 roku przez Zarząd Główny i
prezesów oddziałów wojewódzkich Związku. Oto treść uchwały:
„W związku z opublikowaną i kolportowaną książką Jurija Muchina pt. «Katyńska
opowieść kryminalna», zawierającą fałsz i kłamstwo oraz obraźliwe
stwierdzenia pod adresem Polski - Związek Sybiraków zgłasza kategoryczny
protest. Czynimy to w imieniu własnym, to znaczy wszystkich którzy doznali
cierpień w sowieckich łagrach i więzieniach, na zsyłkach, gdzie w
nieludzkich warunkach zmuszano nas do katorżniczej pracy.
Czynimy to także w imieniu zmarłych, zamordowanych, zamęczonych, którzy
nie doczekali wolności, a ich szczątki spoczywają w dołach śmierci w
Katyniu, w Miednoje i innych cmentarzach i miejscach rozsianych po
bezkresnych stepach Kazachstanu, lasach tajgi i śniegach Kołymy.
Kierujemy protest do sejmu i senatu RP, by podjął starania uświadamiające
władze Federacji Rosyjskiej, jak dalece szkodliwe skutki polityczne i
moralne ma tego rodzaju antypolska akcja"
W piśmie do ministra Dariusza Rosatiego Zarząd pisze między innymi
„Związek Sybiraków pragnie Panu Ministrowi przekazać serdeczną prośbę o
objęcie w negocjacjach również postulatów odszkodowawczych dla osób
represjonowanych w byłym ZSRR w czasie wojny i po jej zakończeniu. Jest to
sprawa, o którą zabiegamy od dnia powstania Związku. (...)
Związek Sybiraków na własną rękę
podejmował starania, by załatwić dla swoich członków odszkodowania za
pracę przymusową w obozach karnego zesłania. (...) Nasze wysiłki nie
zostały praktycznie wsparte akcją oficjalnych organów państwa (...)
Przekazujemy więc uprzejmą i gorącą
prośbę o wprowadzenie do rozliczeń wzajemnych sprawy wywiązania się strony
rosyjskiej z tych zaszłości...". Popierały w tym Zarząd Oddziały i
Koła, poszczególne osoby i zespoły, wysyłając do prezydenta i ministra
spraw zagranicznych pisma naglące, w których przedstawiano dramatyczną
sytuację, tę z czasów przeszłych i obecną, domagając się jak najszybszego
pozytywnego uregulowania sprawy odszkodowań dla Sybiraków.
Kancelaria Prezydenta dosyć szybko odpowiadała na pisma stwierdzając, że
znane są prezydentowi te problemy, jednakże negocjacje prowadzone z
Rosją... "nie są łatwe, a ich wyniki nie zależą przecież tylko od woli
strony polskiej".
W przeddzień wyjazdu delegacji polskiej do Rosji został w prasie1
opublikowany list prezesa Ryszarda Reiffa do ministra Siergieja
Piłatowa - w tym czasie szefa sztabu wyborczego Borysa Jelcyna.
W liście czytamy: „Zwracam się do pana Ministra z prośbą o poparcie starań
władz Rzeczypospolitej Polskiej o uzyskanie od władz Federacji Rosji
odszkodowań dla Związku Sybiraków za pracę przymusową na terenie byłego
ZSRR w czasie II wojny światowej i jeszcze kilku lat po jej zakończeniu
(...) mieliśmy możność wręczyć panu Ministrowi list do prezydenta Borysa Jelcyna oraz «Księgę nazwisk» zawierającą spis żyjących jeszcze Sybiraków,
których czas pobytu na robotach przekraczał 5 lat. (...) Tak więc od
prawie dwóch lat odliczamy czas od dnia, kiedy złożone na Pana ręce, Panie
Ministrze, dokumenty zostały przekazane adresatowi - prezydentowi
Borysowi Jelcynowi".
11 kwietnia Zarząd Główny skierował do ministra Dariusza Rosatiego
pytanie o wyniki rozmów w Moskwie. Odpowiedzi minister udzielił w
wywiadzie opublikowanym na łamach dziennika Rzeczpospolita", w którym
informuje, że Rzecz jest trudna - Rosjanie twierdzą, że kwestia ta obciąża
były ZSRR, że oni również są ofiarami stalinizmu (...) Żadna grupa
narodowa nie została objęta specjalnymi uregulowaniami. Musimy dokonać w
tej sprawie przełomu".
W tym momencie wydawało się, że zostały już wyczerpane wszystkie dostępne
środki. Minister Rosati w oficjalnych wypowiedziach dał nadzieję na
pomyślne sfinalizowanie rozmów. Temat wszedł do zestawu spraw
polsko-rosyjskiego zespołu negocjującego sposób wzajemnych rozliczeń. W
listopadzie zespół zakończył rozmowy osiągając „opcję zerową plus 20 min
dolarów dla Polski". Natychmiast po otrzymaniu tej wiadomości prezes
Reiff skierował do prezesa Rady Ministrów pismo z pytaniem, jaki w tej
kwocie będzie udział Związku Sybiraków. 17 grudnia wyszło drugie w tej
sprawie pismo. Oba pozostały bez odpowiedzi.
W czerwcu weszła w życie ustawa przyznająca dodatek za pracę przymusową
wynoszący 0,5% przeciętnego wynagrodzenia w kwartale kalendarzowym
poprzedzającym termin ostatniej waloryzacji rent i emerytur wypłacana tym
osobom, które nie otrzymują dodatku kombatanckiego z innego tytułu (nie
mają uprawnień kombatanckich).
W Białymstoku, w kościele Ducha Świętego, 21 września odbyła się
uroczystość poświęcenia kamienia węgielnego pod Pomnik Nieznanego
Sybiraka. Mszę świętą, w której uczestniczyli członkowie Zarządu Głównego
i prezesi oddziałów, odprawił ksiądz infułat Stanisław Piotrowski.
Mszę koncelebrowali -ksiądz Edmund Cisak, ksiądz Stanisław
Andrukiewicz - kapelan białostockich Sybiraków i proboszcz parafii
prawosławnej ksiądz mitrat Jerzy Boreszko. W uroczystościach
kościelnych i towarzyszących,
uczestniczyli przedstawiciele władz wojewódzkich i miejskich, wydziału
Kultury i Kuratorium Oświaty, NZSS „Solidarność", goście z Wilna i Pińska,
poczty sztandarowe Sybiraków i zaprzyjaźnionych organizacji kombatanckich.
23 lutego Zarząd podjął dwie uchwały - w sprawie prowadzenia działalności
gospodarczej przez Oddziały w celu zdobywania środków na realizację zadań
przewidzianych w § 6 Statutu, to jest prowadzenie działalności
charytatywnej, świadczenie pomocy swoim członkom i rodzinom po zmarłych i
poległych sybirakach, upamiętnianie losów zesłańców polskich i opiekę nad
ich grobami. Druga uchwała dotyczyła odznaczenia Odznaką Honorową Sybiraka
wszystkich dotychczas nie odznaczonych sztandarów. Odznaczenie odbyło się
w Częstochowie 12 maja w czasie VII Ogólnoświatowej Pielgrzymki na Jasną
Górę.
Zaszły również zmiany w składzie Rady Naukowej przy Zarządzie. Ponieważ
kilku członków Rady zrezygnowało z dalszego uczestnictwa w pracach, Zarząd
powołał nowy skład. Do Rady weszli: Władysław Masiarz, Zbigniew Wójcik,
Marian Jonkajtys.
Marian Jonkajtys, autor wielu wierszy o tematyce sybirackiej między
innymi „To o was, bezimienne" i ,Marsz Sybiraków" zaproponował, aby
zorganizować konkurs recytatorski dla młodzieży szkolnej zaznajamiając ją
w ten sposób z tematem mało jej na ogół znanym. Propozycja została
przyjęta życzliwie przez Kuratorium Oświaty, które obiecało pomóc w
organizacji konkursu. Zarząd Główny dnia 21 września podjął uchwałę o
zorganizowaniu konkursu historyczno-poetyckiego w 1997 roku.
19 maja w Starych Jabłonkach odbył się I Światowy Zjazd Polskich Sierot
byłych Wychowanków Syberyjskich Domów Dziecka organizowany przez Oddział w
Olsztynie. Wielka w tym zasługa prezesa Zarządu w Olsztynie Eugeniusza
Grabskiego. Okazją do zorganizowania zjazdu była 50. rocznica
szczęśliwego powrotu z zesłania do ojczyzny. Na zjazd w Starych Jabłonkach
przyjechało około 250 osób z całej Polski, a także ze Stanów
Zjednoczonych, Anglii, Izraela i Białorusi.
Ukazał się pierwszy numer Zesłańca" pisma wydawanego z inicjatywy Rady
Naukowej we wrocławskiej oficynie biblioteka Zesłańca" i IX tom „Wspomnień
Sybiraków".
Komisja Charytatywna wspomogła 318 osób z 22 Oddziałów, udzielając zapomóg
na łączną kwotę 52 756 złotych.
Skocz do góry
|